Δυσμηνόρροια. Κάθε μήνα ζόρικα

Δεν είναι μόνο ότι ταλαιπωρεί κάθε μήνα με ενοχλήματα που κυμαίνονται από το αίσθημα μικρής ή πλέον έντονης δυσφορίας έως και δυνατούς πόνους, αλλά είναι και πρόβλημα πρακτικό. Τουλάχιστον για όσες γυναίκες έχουν σοβαρότερες μορφές ενοχλήσεων.

‘’Κλείνομαι μέσα, πολλές φορές δεν μπορώ να πάω για δουλειά. Αναγκάζομαι να μένω στο κρεβάτι’’, διαμαρτύρονται όσες πάσχουν από έντονη δυσμηνόρροια, η οποία υποβαθμίζει τελικά την ποιότητα της ζωής τους.

Ίσως αυτό να μην μπορεί να γίνει κατανοητό από τον ανδρικό πληθυσμό, ίσως να θεωρείται ακόμα και υπερβολή, αλλά είναι απόλυτη αλήθεια.

Και δεν είναι λίγες οι γυναίκες που υποφέρουν. Είναι πολλές.

Αναγκάζονται δε να αναζητούν λύση σε παυσίπονα, κάτι που μπορεί να αποδειχτεί πως δεν είναι άμοιρο κινδύνων.

Η επώδυνη έμμηνος ρύση, γνωστή σαν περίοδος (*), δεν είναι πάθηση. Είναι όπως είπαμε ένα ενοχλητικό ή και βασανιστικό σύμπτωμα που σχεδόν όλες οι γυναίκες το έχουν νοιώσει κάποια στιγμή, κατά την διάρκεια της αναπαραγωγικής τους ηλικίας.

Το πρόβλημα αρχίζει από την ώρα που γίνεται μόνιμο και επαναλαμβανόμενο και δικαιολογεί τον όρο δυσμηνόρροιαι.

(*) Ο κύκλος της γυναίκας ξεκινά την πρώτη μέρα της αιμόρροιας και τελειώνει την πρώτη μέρα της επόμενης περιόδου. Κατά μέσο όρο (μέσος κύκλος), διαρκεί 28 ημέρες. Στην διάρκεια του κύκλου, δύο ορμόνες (οιστραδιόλη και προγεστερόνη) παράγονται από τις ωοθήκες. Αυτές οι ορμόνες προκαλούν αύξηση του πάχους του ενδομητρίου (της εσωτερικής επένδυσης της μήτρας), ώστε να προετοιμαστεί αυτή για πιθανή εγκυμοσύνη.

Διακρίνουμε τρεις μορφές δυσμηνόρροιας. Την μεμβρανώδη, που είναι πολύ σπάνια, την δευτεροπαθή που εγκαθίσταται πάνω σε παθολογικό υπόστρωμα, και την πρωτοπαθή, στην οποία δεν υφίσταται κάποια οργανική βλάβη.

Η τελευταία αυτή είναι και η συχνότερη. Έχει υπολογιστεί ότι το 50% των γυναικών περίπου παραπονείται για πόνο τις πρώτες ημέρες της περιόδου.

Σε όσες εξ αυτών ο πόνος είναι δυνατός, δικαιολογείται ο όρος δυσμηνόρροια.

Πώς προκύπτει αυτός ο πόνος;

Η μήτρα είναι ένας μυς. Επομένως μπορεί να συσπάται και να χαλαρώνει. Στην περίοδο, πολύ έντονες συσπάσεις -εξαιτίας της παραγωγής προσταγλανδινών (*)-, προκαλούν τις κοιλιακές κράμπες.

(*) Οι προσταγλανδίνες είναι χημικές ουσίες που σχετίζονται με τις φλεγμονώδεις διεργασίες του οργανισμού.

Τις πρώτες δυο (συνήθως) ημέρες της περιόδου, το επίπεδο των προσταγλανδινών στην μήτρα είναι υψηλό και εν συνεχεία χαμηλώνει. Έτσι όσες γυναίκες πάσχουν, βλέπουν ότι προοδευτικά, ο πόνος μειώνεται στα επόμενα εικοσιτετράωρα.

Παίζει ρόλο ο ψυχολογικός παράγων;

Έχει διαπιστωθεί ότι στην εκδήλωση του πόνου, συχνά συμμετέχουν και ψυχολογικοί παράγοντες που μπορεί να έχουν σημαντικό ρόλο (ψυχισμός, πληροφόρηση για τα θέματα της περιόδου, αντιμετώπιση από τους γονείς κλπ.)

Εκτός του πόνου που αφορά το κάτω μέρος της κοιλιάς (υπογάστριο) ή και την μέση, είναι δυνατό να υπάρχουν και άλλα συμπτώματα όπως κράμπες στο κάτω μέρος της κοιλιάς, ‘’τράβηγμα’’ στο εσωτερικό των γλουτών, ναυτία και ενδεχόμενα έμετος. Αρκετές γυναίκες επίσης παραπονούνται για πονοκέφαλο.

Η συμπτωματολογία δεν είναι ίδια για όλες τις πάσχουσες, διαφέρει από άτομο σε άτομο και εξαρτάται από υποκειμενικούς κυρίως παράγοντες.

Η Πρωτοπαθής δυσμηνόρροια όπως ήδη είπαμε είναι η πλέον συνήθης και δεν υποκρύπτει κάποια πάθηση. Η φυσική εξέταση από τον γυναικολόγο και ένα υπερηχογράφημα θα αποκλείσει το ενδεχόμενο ύπαρξης μιας υποκείμενης παθολογίας και καλό είναι να γίνεται.

Ο πόνος αρχίζει την πρώτη ή δεύτερη ημέρα της περιόδου. Συχνά δεν εμφανίζεται εξ αρχής στην εφηβεία γιατί οι πρώτοι κύκλοι συνήθως δεν έχουν ωορρηξία.

Η δευτεροπαθής δυσμηνόρροια είναι έκφραση μιας οργανικής πάθησης (ενδομητρίωση, ινομυώματα, φλεγμονώδεις παθήσεις της πυέλου, πολύποδες και στενώσεις του τραχήλου). Θα χρειαστεί θεραπεία η οποία, αναλόγως της πάθησης που ευθύνεται, θα είναι φαρμακευτική ή και χειρουργική.

Στην πρωτοπαθή δυσμηνόρροια και για την ήπια συμπτωματολογία, η χορήγηση απλών αναλγητικών με παρακεταμόλη, ίσως είναι χρήσιμη.

Ισχυρότερα παυσίπονα όπως τα αντιφλεγμονώδη που μειώνουν τις προσταγλανδίνες (Mesulid, Ponstan Voltaren και άλλα), έχουν χρησιμοποιηθεί με ικανοποιητική βελτίωση αλλά πρέπει να αποφεύγεται η κατάχρηση λόγω παρενεργειών και φυσικά να μην λαμβάνονται χωρίς προφύλαξη του στομάχου.

Επιπλέον χρειάζεται η έγκαιρη λήψη τους, πριν δηλαδή από την εμφάνιση του πόνου.

Εναλλακτικά, έχουν δοκιμαστεί :

Θερμά επιθέματα στο υπογάστριο χωρίς σημαντική ανταπόκριση. Η φυσική άσκηση είναι ίσως μια καλλίτερη λύση. Υπάρχουν μελέτες που δείχνουν ικανοποιητική ύφεση των συμπτωμάτων σε σημαντικό ποσοστό των γυναικών που αθλούνται.

Αντισυλληπτικά

Αρκετές φορές είναι η θεραπεία εκλογής. Η χορήγηση τους σε χαμηλή δόση και σε επιλεγμένες περιπτώσεις, να γίνεται μόνο από τον γυναικολόγο.

Η διάρκεια θεραπείας εξατομικεύεται. Συχνά μετά από την διακοπή, παραμένει η βελτίωση ή ακόμα και πλήρης διακοπή των ενοχλήσεων.

Και η ασπιρίνη;

Πρώτα από όλα να πούμε πως απαγορεύεται σε όσες γυναίκες είναι κάτω από 19 ετών. Αυτό διότι πέραν των ενοχλήσεων στο στομάχι, ένα σπάνιο σύνδρομο (Reye), απειλητικό ακόμα και για την ζωή, μπορεί να προκληθεί από ασπιρίνη.

Για όσα άτομα είναι άνω των 19 ετών, ισχύει πάντα ότι τόσο η ασπιρίνη (το ακετυλοσαλικιλικό οξύ), όσο και τα άλλα αντιφλεγμονώδη, μπορεί να δημιουργήσουν πρόβλημα.

Υπάρχουν άλλες λύσεις;

Ναι. Στην παραδοσιακή ιατρική χρησιμοποιήθηκαν και χρησιμοποιούνται αρκετά βότανα ή συμπληρώματα. Αρκετά από αυτά δεν έχουν αποδεδειγμένη ωφέλεια. Όσα υποστηρίζονται από μελέτες (μικρές συνήθως) και δίνουν ενθαρρυντικά αποτελέσματα, είναι ο γλυκάνισος, το σέλινο, το Ginger, το Saffron, το ιχθυέλαιο, η Βιταμίνη Β1 (θειαμίνη) και η Βιταμίνη Ε.
Κάποια από αυτά φέρονται σε συνδυασμούς από διάφορες μικρές εταιρείες.

Η δίαιτα παίζει ρόλο;

Ναι. Κάποιες μελέτες που υπάρχουν υποδυκνείουν: Αποφύγετε τα γαλακτοκομικά, και το πολύ αλάτι καθώς και το αλκοόλ, την πολύ ζάχαρη, τον καφέ και τα λιπαρά. Φάτε άπαχα και φυτικά τρόφιμα.

δείτε και:

ΟΧΙ αντιφλεγμονώδη φάρμακα χωρίς ΠΡΟΦΥΛΑΞΗ

Πόνοι περιόδου; Σταματήστε τους χωρίς κινδύνους