Networking χωρίς αναστολές

Αν και πολλοί αντιλαμβάνονται την αξία της διατήρησης ενός εκτεταμένου και πολύπλευρου δικτύου επαγγελματικών γνωριμιών, για πολύ περισσότερους το networking παραμένει μία αμφιλεγόμενη πρακτική. Ποιες είναι οι συχνότερες παρανοήσεις που μας εμποδίζουν να χτίσουμε ένα χρήσιμο δίκτυο επαφών;

Το networking, η ανάπτυξη ενός σωστού δικτύου επαγγελματικών γνωριμιών, αποτελεί πλέον απαραίτητο εργαλείο εξέλιξης σε όλα τα στάδια της καριέρας ενός στελέχους: προσφέρει καθοδήγηση και συμβουλευτική υποστήριξη για τη λήψη καίριων αποφάσεων από έμπειρους, αξιόπιστους ή εξειδικευμένους επαγγελματίες (π.χ. προαγωγή, αλλαγή εργοδότη ή αλλαγή καριέρας), πρόσβαση σε πολύτιμη πληροφόρηση για τις εξελίξεις στον κλάδο, ευκαιρίες προσωπικής και επαγγελματικής ανάπτυξης, αποτελεί πηγή πολύπλευρης μάθησης, ενισχύει τη δημιουργικότητα και την καινοτομία, παρέχει πεδίο για ανταλλαγή ιδεών και απόκτηση feedback, ενημέρωση για ευκαιρίες καριέρας πριν γίνουν ευρύτερα γνωστές στην αγορά, ανοίγει πόρτες στους κατάλληλους ανθρώπους ώστε να πετύχουμε στόχους γρήγορα και αποτελεσματικότερα, ενδυναμώνει την παρουσία και το κύρος μας στην αγορά, λειτουργεί σαν ένα αμοιβαία επωφελές και δυναμικό δίκτυο υποστήριξης που μας συνοδεύει σε όλη τη διάρκεια της πορείας μας.

Ωστόσο, για πολλούς το networking αποτελεί ακόμη ταμπού. Σύμφωνα με τη διακεκριμένη Καθηγήτρια Οργανωσιακής Συμπεριφοράς και Ηγεσίας στο INSEAD, Herminnia Ibarra, με περισσότερα από 20 χρόνια διδασκαλίας στο συγκεκριμένο αντικείμενο, οι αρνητικές αντιδράσεις απέναντι στην αξιοποίηση του networking πηγάζουν κατά κύριο λόγο από τη νοοτροπία μας και όχι από ανικανότητα στην άσκηση της «τέχνης» του networking.

5 συχνές παρεξηγήσεις για το networking
Υπάρχουν τουλάχιστον πέντε παρανοήσεις για το networking, οι οποίες εμποδίζουν τα στελέχη να καρπωθούν τα οφέλη της διαδεδομένης αυτής πρακτικής.

1. Αποτελεί χάσιμο χρόνου

Η έλλειψη εμπειρίας στο networking μπορεί να οδηγήσει τα στελέχη να αμφισβητήσουν την αξία της επένδυσης χρόνου και ενέργειας, ιδίως αν οι σχέσεις που οικοδομούν δεν έχουν άμεση επαφή με το αντικείμενό τους ή τον στόχο που θέλουν να πετύχουν. Η αλήθεια είναι ότι το networking δεν αποδίδει σε όλους: αποδίδει σε όσους το κάνουν σωστά. Για αυτούς που λειτουργούν στοχευμένα, εμπλουτίζοντας το δίκτυό τους στρατηγικά, με άτομα που είναι σημαντικά για τους στόχους τους, το networking δεν είναι ποτέ χάσιμο χρόνου, όσο πολυάσχολοι κι αν είναι.

2. Είναι έμφυτο ταλέντο και δεν μαθαίνεται

Για πολλούς το networking αποτελεί προνόμιο των εξωστρεφών ανθρώπων. Έτσι, αν θεωρούν ότι οι ίδιοι υστερούν στην κοινωνικοποίηση, δεν μπαίνουν καν στη διαδικασία να προσπαθήσουν. Η ψυχολόγος του Πανεπιστημίου του Stanford, Carol Dweck, έχει καταδείξει ότι οι πεποιθήσεις μας στο δίλημμα «φύση έναντι ανατροφής» σε χαρακτηριστικά όπως η ευφυΐα, η ηγεσία ή η κοινωνικότητα, επηρεάζουν σημαντικά την προσπάθεια που καταβάλουμε για να μάθουμε κάτι που δεν μας προκύπτει φυσικά. Όσοι ενστερνίζονται την άποψη των έμφυτων ικανοτήτων, δεν μπαίνουν σοβαρά στη διαδικασία της μάθησης και της καλλιέργειας δεξιοτήτων που θεωρούν ότι δεν τους διακρίνουν, προδιαγράφοντας έτσι την αποτυχία. Αντίθετα, τα άτομα με πιο αναπτυξιακές αντιλήψεις, πιστεύουν ότι και το networking αποτελεί μια ικανότητα που μπορεί να καλλιεργηθεί με προσπάθεια: έτσι έχουν το κίνητρο να προσπαθήσουν και να βελτιωθούν, με θετικά προφανώς αποτελέσματα.

3. Οι σχέσεις πρέπει να προκύπτουν φυσικά, όχι προγραμματισμένα

Σύμφωνα με την H. Ibarra, η μεγαλύτερη ίσως προκατάληψη ενάντια στο networking προκύπτει από την αντίληψη ότι οι ανθρώπινες σχέσεις πρέπει να προκύπτουν αυθόρμητα, ως αποτέλεσμα αμοιβαίας συμπάθειας κι όχι μεθοδικά και προγραμματισμένα. Η στρατηγική που εμπεριέχει το επιτυχημένο networking για κάποιους θεωρείται έως και ανήθικη. Το πρόβλημα, όμως, με την υιοθέτηση μιας τέτοιας τακτικής «αμοιβαίου ταιριάσματος» στη σύναψη επαγγελματικών σχέσεων, είναι ότι δημιουργεί υπερβολικά ομοιογενή δίκτυα επαφών, μειώνοντας έτσι την αξία τους. Δεκαετίες έρευνας της κοινωνικής ψυχολογίας έχουν αποδείξει ότι, αν αφεθούμε ελεύθεροι, συνάπτουμε διαπροσωπικές σχέσεις με κριτήριο την ομοιότητα με εμάς και την εγγύτητα: δημιουργούμε και διατηρούμε σχέσεις με άτομα που μας μοιάζουν, που ταιριάζουμε και που συναντούμε τακτικά (ακριβώς επειδή μας αρέσουν τα ίδια πράγματα). Αυτά τα «ναρκισσιστικά και τεμπέλικα» δίκτυα, όμως, δεν είναι παραγωγικά. Μας κλείνουν στο βολικό μικρόκοσμό μας και μας στερούν το εύρος και την απαραίτητη διαφορετικότητα που χρειαζόμαστε προκειμένου να κατανοήσουμε καλύτερα τον κόσμο γύρω μας, να πάρουμε έξυπνες αποφάσεις και να καταστήσουμε τις ιδέες και τα σχέδιά μας ελκυστικά και ενδιαφέροντα για τους άλλους. Για τους λόγους αυτούς, η Ibarra επιμένει ότι πρέπει να χτίζουμε τα επαγγελματικά μας δίκτυα στοχευμένα, χωρίς να αμφισβητούμε τη «γνησιότητά» τους.

4. Τα επαγγελματικά δίκτυα λειτουργούν εξ ορισμού ωφελιμιστικά

Συχνά το networking αντιμετωπίζεται με καχυποψία ως μία χειριστική και ανειλικρινής τακτική, η οποία αντιβαίνει στις προσωπικές αξίες εκείνων που το αποφεύγουν: μια μορφή αναξιοκρατίας που παρέχει άδικο προβάδισμα σε όσους το υιοθετούν με επιτυχία. Στην πραγματικότητα όμως, δεν είναι μια ανταγωνιστική, αλλά αντίθετα μια ανταποδοτική πρακτική, για αυτό και δεν χρειάζεται να λειτουργεί ενοχικά.

Σύμφωνα με την έρευνα “The Conta-minating Effects of Building Instrumental Ties: How Networking Can Make Us Feel Dirty” (Administrative Science Quarterly, Δεκέμβριος 2014), η αντίληψη για τον ηθικό ή μη χαρακτήρα του networking διαφοροποιείται ανάλογα με το επίπεδο: οι νεότεροι επαγγελματίες είναι εκείνοι που τείνουν να το περιγράφουν με μελανά χρώματα, ενώ τα ανώτερα στελέχη αναγνωρίζουν ότι είναι μια διαδικασία δούναι και λαβείν και έχουν τη βεβαιότητα ότι δίνουν και οι ίδιοι αξία στα μέλη του δικτύου τους. Αυτή η διαφορά αντίληψης προκύπτει από την αυτοπεποίθηση που έχουν τα πιο έμπειρα στελέχη στην προσωπική τους αξία και συνεισφορά, σε αντίθεση με τους juniors που αισθάνονται ότι δεν αποτελούν ισότιμα μέλη στις σχέσεις αυτές.

5. Οι στενότεροι δεσμοί είναι και οι πιο χρήσιμοι

Μία ακόμη παρανόηση που παρεμβαίνει στη δημιουργία ενός σωστού δικτύου επαφών είναι η άποψη ότι οι πιο σημαντικές και χρήσιμες επαφές είναι οι στενοί μας δεσμοί – οι άνθρωποι που βρίσκονται κοντά μας, μας γνωρίζουν και τους γνωρίζουμε καλά και έχουμε θεμελιώσει με το χρόνο αμοιβαία εμπιστοσύνη. Χωρίς να αμφισβητείται η αξία αυτών των δεσμών, η παραπάνω άποψη μας οδηγεί να υποτιμούμε τους «πιο χαλαρούς» δεσμούς, τους ανθρώπους που βρίσκονται έξω από το στενό μας κύκλο. Οι κοντινοί άνθρωποι, όμως, είναι πολύ πιθανό να έχουν αντίστοιχη πρόσβαση σε πληροφόρηση και πηγές με εμάς, όπως και αρκετά παρεμφερή οπτική των πραγμάτων.

Οι έρευνες έχουν καταδείξει ότι η καινοτομία, η ενημέρωση για νέα πράγματα και η στρατηγική πληροφόρηση προκύπτουν από τα άτομα που δεν βρίσκονται στο επίκεντρο του δικτύου μας: αυτοί οι χαλαροί δεσμοί κρατούν συχνότατα το κλειδί της εξέλιξης του δικτύου και της καριέρας μας.
HR Professional