Αρθριτικά; Δεν είναι όλα ίδια

Με τον γενικό όρο αρθρίτις δεν εννοούμε μία αλλά πολλές παθολογικές καταστάσεις που προκαλούν πόνο στις αρθρώσεις εξαιτίας μιας φλεγμονής. Πρόκειται για πάρα πολύ συνηθισμένο πρόβλημα που αφορά πολλούς ασθενείς και παρουσιάζεται με μεγάλη ποικιλία μορφών.

Επομένως πρέπει να ξεκαθαρίσουμε εξαρχής πώς όταν μια άρθρωση πονάει, τα αίτια, τα συμπτώματα και η θεραπεία, μπορεί να διαφέρουν από περιστατικό σε περιστατικό. Είναι λοιπόν αναγκαία η ταυτοποίηση της κάθε περίπτωσης, έτσι ώστε και η αντιμετώπιση να είναι η καλλίτερη δυνατή.

Τον πόνο στην αρθρίτιδα συνοδεύει η δυσκαμψία, το πρήξιμο (οίδημα) και άλλοτε άλλου βαθμού περιορισμός της κινητικής ικανότητας.

Οι πιο συνηθισμένες περιπτώσεις είναι η οστεοαρθρίτις και η ρευματοειδής αρθρίτις.

Οστεοαρθρίτις ή εκφυλιστική αρθροπάθεια

Αρχαιοτάτη πάθηση για την οποία υπάρχουν ενδείξεις προσβολής τόσο σε Δεινόσαυρους όσο και στον άνθρωπο του Neaderthal.

Αφορά πάρα πολλούς. Αρκεί να σκεφτείτε πως το 25% των ιατρικών πράξεων των γενικών ιατρών και παθολόγων σχετίζονται με την Οστεοαρθρίτιδα. Οι περισσότεροι άνθρωποι που πέρασαν τα 65 έχουν κάποια από τα ευρήματα της πάθησης ενώ από αυτούς, το 75% πάσχει κατά κάποιο τρόπο και παραπονείται για ενοχλήματα.


Αν και όλες οι αρθρώσεις μπορούν να προσβληθούν, η οστεοαρθρίτιδα προτιμά κυρίως εκείνες που φορτίζονται περισσότερο μηχανικά (όπως ισχία, γόνατα, σπονδυλική στήλη) ή αρθρώσεις που καταπονούνται από την διαρκή χρήση (π. χ. δάχτυλα). Επίσης προσβάλλονται συχνότερα αρθρώσεις που στο παρελθόν έχουν τραυματιστεί.

Πρώτος και κύριος στόχος της οστεοαρθρίτιδας είναι ο αρθρικός χόνδρος. Πρόκειται για ένα εξαιρετικό όργανο το οποίο επιτρέπει σύνθετες και πολύπλοκες κινήσεις στις αρθρώσεις, κατανέμοντας σωστά τις φορτίσεις και λειτουργώντας σαν αμορτισέρ που απορροφά κραδασμούς. Για να τα επιτύχει όλα αυτά, ο αρθρικός χόνδρος παρουσιάζει μια διαρκή και σύνθετη μεταβολική λειτουργία.

Όταν ο χόνδρος θα καταστραφεί, τα οστά μένουν χωρίς προφύλαξη και η απευθείας επαφή (τριβή), προάγει σε φλεγμονή.

Προδιαθεσικά αίτια

Υπάρχουν αρκετά που ευνοούν την ανάπτυξη της οστεοαρθρίτιδας. Ανάμεσα τους θα βρούμε κληρονομικούς παράγοντες, διάφορες μεταβολικές παθήσεις (όπως η παχυσαρκία, ο διαβήτης, η υπέρταση κλπ). Τυχόν ασυμμετρίες αρθρικών επιφανειών που προκαλούν αστάθειες αρθρώσεων καθώς και μηχανικές επιβαρύνσεις, έχουν σημαντικό ρόλο.

Η ηλικία βεβαίως έχει ιδιαίτερη σημασία.

Oι επιπτώσεις της πάθησης είναι τεράστιες, 500.000 αρθροπλαστικές γίνονται ετησίως στον κόσμο και 4000 γίνονται στην Ελλάδα. Όμως οι αριθμοί αυτοί, μιας και δεν προσφεύγουν όλοι οι ασθενείς στο χειρουργείo, δεν αντανακλούν την έκταση του προβλήματος.

Τα αίτια της οστεοαρθρίτιδας

Δεν γνωρίζουμε ακριβώς ποια είναι. Πιθανό να σχετίζονται με την έκλυση διαφόρων χημικών παραγόντων που ο οργανισμός παράγει κάτω από συνθήκες μεγάλης μηχανικής επιβάρυνσης με αποτέλεσμα η καταστροφή του χόνδρου να υπερτερεί της ανάπλασης.

Το αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας είναι η καταστροφή της αρχιτεκτονικής της άρθρωσης, η δημιουργία εξογκωμάτων που την παραμορφώνουν και φυσικά ο πόνος.

Συμπτώματα της νόσου

Την οστεοαρθρίτιδα δεν την παθαίνουμε από τη μια στιγμή στην άλλη, αλλά έρχεται προοδευτικά. Στην αρχή οι αρθρώσεις μπορεί να παρουσιάζουν μικρούς πόνους κυρίως στην εργασία ή την άσκηση.
Προοδευτικά ο πόνος γίνεται πιο δυνατός, τείνει να εγκατασταθεί μόνιμα και συνοδεύεται από οίδημα ή και αίσθημα θερμότητας. Η άρθρωση γίνεται δύσκαμπτη και στην χρήση της μπορεί να προκαλεί χαρακτηριστικό ήχο ή και την αίσθηση τριβής κόκαλου σε κόκαλο.
Η κινητικότητα του ασθενούς έχει περιοριστεί σημαντικά.