Τα προβιοτικά και πρεβιοτικά στη νευροψυχολογία και 6 εκπληκτικά πράγματα για τα μικρόβια του εντέρου

6 ΕΚΠΛΗΚΤΙΚΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΑ ΜΙΚΡΟΒΙΑ ΤΟΥ ΕΝΤΕΡΟΥ ΚΑΙ Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΩΝ ΠΡΟΒΙΟΤΙΚΩΝ


Οι ερευνητές εδώ και χρόνια ισχυρίζονται ότι υπάρχει σύνδεση ανάμεσα στον άξονα εντέρου-εγκεφάλου και των νευροψυχιατρικών διαταραχών, όπως ο αυτισμός, η κατάθλιψη και οι διατροφικές διαταραχές. Σύμφωνα με μια καινούρια ανάλυση, η χρήση προβιοτικών και πρεβιοτικών με σκοπό την αλλαγή της μικροχλωρίδας του εντέρου και του άξονα εντέρου-εγκεφάλου μπορεί να ανοίξει νέους ορίζοντες αντιμετώπισης των νευροψυχολογικών προβλημάτων.

Οι περισσότεροι επιστήμονες που ασχολήθηκαν με τα προβιοτικά επικεντρώθηκαν στην υγεία του εντέρου, αλλά καθώς η κατανόηση της λειτουργίας του καθως και του μικροβιώματος αυξάνεται, τα προβιοτικά συνδέονται όλο και περισσότερο με μια σειρά από ευεργετικές επιδράσεις που κυμαίνονται από τον έλεγχο του σωματικού βάρους μέχρι την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος, την αντίδραση στις αλλεργίες, τη στοματική υγεία και τη μείωση της χοληστερίνης.

Το έντερο περιέχει μικροοργανισμούς που διαθέτουν δομική ομοιότητα με τα νευροπεπτίδια που σχετίζονται με τη ρύθμιση της συμπεριφοράς, της διάθεσης και του συναισθήματος – ένα φαινόμενο γνωστό ως μοριακός μιμητισμός. Στην «πρώτη γραμμή της τρέχουσας έρευνας» βρίσκεται ο άξονας εντέρου- εγκεφάλου και η σύνδεση ανάμεσα στη μικροχλωρίδα και τον εγκέφαλο. Στοιχεία από μελέτες σε τρωκτικά έδειξαν ότι η τροποποίηση της μικροχλωρίδας μπορεί να αλλάξει τους μηχανισμούς σηματοδότησης, τη συναισθηματική συμπεριφορά και τα ενστικτώδη αντανακλαστικά.

Οι ερευνητές εδώ και καιρό ισχυρίζονται ότι τα ωφέλιμα βακτήρια επηρεάζουν τη λειτουργία του εγκεφάλου. Έναν αιώνα πριν, ο Ρώσος εμβρυολόγος Elie Metchnikoff είχε συμπεράνει ότι ένα υγιές παχύ έντερο μπορεί να βοηθήσει στην καταπολέμηση της άνοιας και ότι τα ωφέλιμα βακτηριακά στελέχη που βρίσκονται στο ξινόγαλα και το γιαούρτι αυξάνουν τη διάρκεια ζωής ενός ατόμου. Οι ερευνητές έχουν δείξει ότι, υπό ορισμένες συνθήκες, ορισμένοι τύποι ωφέλιμων βακτηρίων μπορούν να προκαλέσουν ασθένειες. Ο Sarkis Mazmanian, μικροβιολόγος στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνια, ονόμασε τα στοιχεία αυτά «pathobionts». Αντιθέτως, ο όρος «παθογόνα» αναφέρεται σε ευκαιριακά μικρόβια που δεν αποτελούν κανονικά μέρος της φυσιολογικής μικροβιακής κοινότητας.

Επικοινωνία

Σύμφωνα με μια καινούρια ανάλυση σχετικά με τις Νευροψυχιατρικές Νόσους και τη Θεραπεία τους από τους Linghong Zhou και Jane Foster από το Πανεπιστήμιο Μακ Μάστερ του Καναδά, οι δίαυλοι επικοινωνίας ανάμεσα στο έντερο και τον εγκέφαλο περιλαμβάνουν το συμπαθητικό και παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα καθώς και το εντερικό νευρικό σύστημα (ENS).

Οι επιστήμονες δήλωσαν τα εξής: «Ο ρόλος του συμπαθητικού νευρικού συστήματος στον άξονα εντέρου-εγκεφάλου περιλαμβάνει τη ρύθμιση της κινητικότητας, τη ροή του αίματος, τη λειτουργία του εντερικού φραγµού και την ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος».
Η αμφίδρομη επικοινωνία μέσω του πνευμονογαστρικού νεύρου, δηλαδή ενός μέρους του παρασυμπαθητικού νευρικού συστήματος, αποτελεί την καθιερωμένη οδό για τη σηματοδότηση εντέρου-εγκεφάλου ενώ τα τελευταία χρόνια αποτελεί σημαντικό παράγοντα στο μονοπάτι επικοινωνίας του εγκεφάλου.

«Το εντερικό νευρικό σύστημα (ENS) μερικές φορές αναφέρεται ως «δεύτερος εγκέφαλος» κι αποτελείται από εγγενείς πρωτογενείς προσαγωγούς νευρώνες, κινητικούς νευρώνες και νευρογλοιακά κύτταρα τα οποία περιέχονται στο μυεντερικό πλέγμα και το υποβλεννογόνιο πλέγμα που εκτείνεται σε όλο το μήκος του εντέρου. Το ENS παίζει ουσιαστικό ρόλο στη φυσιολογική εντερική λειτουργία συμπεριλαμβανομένης της κινητικότητας και της απέκκρισης».

Άξονας εντέρου-εγκεφάλου

Το σώμα δεν μπορεί να διακρίνει τη διαφορά ανάμεσα στη δομή των μιμητών και των δικών του κύτταρων, γι’ αυτό λοιπόν τα αντισώματα θα μπορούσαν να καταλήξουν να επιτεθούν και στα 2 πιθανώς μεταβάλλοντας έτσι τη φυσιολογία του άξονα εντέρου-εγκεφάλου.
Τα βακτήρια που υπάρχουν στο έντερο επηρεάζουν την επικοινωνία ανάμεσα στην κοιλιά και τον εγκέφαλο κι έτσι και η έλλειψη μιας υγιούς μικροχλωρίδας οδηγεί σε δυσλειτουργία του άξονα εντέρου-εγκεφάλου, η οποία με τη σειρά της μπορεί να οδηγήσει σε νευροψυχολογικές, μεταβολικές και γαστρεντερικές διαταραχές.

Δοκιμές παρέμβασης με επιλεγμένα στελέχη προβιοτικών έχουν δείξει ότι τα συμπληρώματα μπορούν να επηρεάσουν τη διάθεση (Lactobacillus casei Shirota), το άγχος και την κατάθλιψη (L. helveticus και Β longum). Υπάρχουν επίσης κάποια στοιχεία που δείχνουν ότι τα πρεβιοτικά βελτίωσαν τα επίπεδα των ορμονών του στρες και εστίασης της προσοχής σε υγιείς εθελοντές που έλαβαν ολιγοσακχαρίτες.

Νευροψυχολογικές διαταραχές

Ο ρόλος της εντερικής μικροχλωρίδας στην ανάπτυξη των νευροψυχολογικών διαταραχών είναι επομένως το επίκεντρο για πολλούς ερευνητές σε όλο τον κόσμο, με δεδομένα που υποστηρίζουν τη σύνδεση ανάμεσα στη δυσβίωση (μικροβιακή ανισορροπία) του εντέρου και διαταραχές όπως η κατάθλιψη και ο αυτισμός, οι μεταβολικές διαταραχές (παχυσαρκία) και οι γαστρεντερικές διαταραχές συμπεριλαμβανομένου του Συνδρόμου Ευερέθιστου Εντέρου.

«Ευτυχώς οι μελέτες έδειξαν ότι η μικροχλωρίδα του εντέρου μπορεί να αλλάξει με τη χρήση προβιοτικών, αντιβιοτικών και τη μεταμόσχευση μικροχλωρίδας κοπράνων ως μέσο θεραπείας ασθενειών που οφείλονται στη μικροχλωρίδα», έγραψαν οι Zhou και Foster. «Η διαμόρφωση της εντερικής μικροχλωρίδας αποτελεί σήμερα αναπτυσσόμενο τομέα έρευνας και ίσως το κλειδί για τη θεραπεία».

Η δύναμη των προβιοτικών

Τα προβιοτικά αντισταθμίζουν άλλα εντερικά βακτήρια που παράγουν σηπτικές και καρκινογόνες τοξίνες. Αν τα βλαβερά βακτήρια κυριαρχήσουν στο έντερο, δεν παράγονται οι βασικές βιταμίνες και ένζυμα με αποτέλεσμα το επίπεδο των επιβλαβών ουσιών να αυξάνεται οδηγώντας σε καρκίνο, ηπατική και νεφρική νόσο, υπέρταση, αρτηριοσκλήρωση και προβλήματα στο ανοσοποιητικό σύστημα. Τα βλαβερά βακτήρια μπορούν να πολλαπλασιαστούν από διάφορες καταστάσεις, όπως διαταραχές περισταλτισμού, χειρουργικές επεμβάσεις του στομάχου ή του λεπτού εντέρου, ασθένειες του ήπατος ή των νεφρών, κακοήθη αναιμία, καρκίνο, θεραπείες με ακτινοβολία ή αντιβιοτικά, χημειοθεραπεία, διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος, στρες, κακή διατροφή και γήρανση.

Το πιο γνωστό προβιοτικό είναι οι γαλακτοβάκιλλοι, εκ των οποίων κάποιοι (acidophilus, bulgaricus, casei και sporogenes) κατοικούν στο ανθρώπινο έντερο σε μια συμβιωτική σχέση μεταξύ τους αλλά και με άλλους μικροοργανισμούς (φιλικός στρεπτόκοκκος, E. coli και Bifidobacteria). Οι γαλακτοβάκιλλοι παίζουν σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της καλής υγείας της μικροχλωρίδας, αλλά το πιο σημαντικό είναι η συνολική ισορροπία των διαφόρων μικροοργανισμών στο έντερο.

Ένα άλλο προβιοτικό, το οποίο προκάλεσε προσφάτως μεγάλο ενδιαφέρον, είναι ο φιλικός ζυμομύκητας Saccharomyces boulardii, ένας μικροοργανισμός που ανήκει στη μαγιά της μπύρας κι όχι στην ομάδα του μύκητα Κάντιντα. Ο S. boulardii δεν υπάρχει μόνιμα στο έντερο, αλλά όταν λαμβάνεται από το στόμα παράγει γαλακτικό οξύ και βιταμίνες του συμπλέγματος Β ενώ ταυτοχρόνως ενισχύει συνολικά το ανοσοποιητικό σύστημα. Στην πραγματικότητα, έχει χρησιμοποιηθεί ως μέσο θεραπείας για την καταπολέμηση των λοιμώξεων από τον μύκητα Κάντιντα.

6 εκπληκτικά γεγονότα σχετικά με τα μικρόβια του εντέρου

1. Οτιδήποτε βρίσκεται μέσα στο έντερό σας μπορεί να επηρεάσει το μέγεθός του

Θέλετε να χάσετε βάρος; Γιατί δεν δοκιμάζετε τη μεταμόσχευση ωφέλιμων βακτηρίων; Νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Science» έδειξε ότι τα μικρόβια που υπάρχουν στο έντερό σας ίσως παίζουν ρόλο στην παχυσαρκία.

2. Τα προβιοτικά μπορούν να θεραπεύσουν το άγχος και την κατάθλιψη

Οι επιστήμονες ερευνούσαν για χρόνια τη σχέση ανάμεσα στα ωφέλιμα βακτήρια και τις χημικές ουσίες του εγκεφάλου. Μια καινούρια έρευνα ρίχνει περισσότερο βάρος στη θεωρία που οι ερευνητές ονομάζουν «μικροβίωμα του άξονα εντέρου-εγκεφάλου».

Η έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Proceedings of the National Academy of Science» έδειξε ότι τα ποντίκια που τρέφονταν με το βακτήριο Lactobacillus rhamnosus παρουσίασαν λιγότερα συμπτώματα άγχους και κατάθλιψης. Οι ερευνητές υποθέτουν ότι αυτό συμβαίνει επειδή ο L.rhamnosus δρα στο κεντρικό γ-αμινοβουτυρικό οξύ (GABA), το οποίο βοηθά στη ρύθμιση των συναισθημάτων.
Ο L. rhamnosus, ο οποίος είναι διαθέσιμος ως προβιοτικό συμπλήρωμα, έχει συνδεθεί με την πρόληψη κατά της διάρροιας, της ατοπικής δερματίτιδας και τις λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος.

3. Όσο περισσότερο βακτήρια, τόσο το καλύτερο

Ενώ τα βακτήρια που υπάρχουν έξω από το σώμα μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές λοιμώξεις, τα βακτήρια μέσα στο σώμα το προστατεύουν. Μελέτες έχουν δείξει ότι τα ζώα χωρίς βακτήρια εντέρου είναι περισσότερο επιρρεπή σε σοβαρές λοιμώξεις. Τα βακτήρια βρίσκονται φυσιολογικά μέσα στο έντερό σας και έχουν προστατευτική επίδραση ενάντια σε άλλους ζώντες οργανισμούς που εισέρχονται στο σώμα σας. Βοηθούν το σώμα να αποτρέψει τα βλαβερά βακτήρια από το να πολλαπλασιαστούν στο στομάχι σας γρήγορα, πράγμα που θα μπορούσε να αποδειχτεί καταστροφικό για το έντερό σας.

Για να πραγματοποιηθεί αυτό, αναπτύσσουν μια σχέση δούναι και λαβείν με το σώμα σας. Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «The Lancet», ο ξενιστής παρέχει τα θρεπτικά συστατικά που έχουν ανάγκη τα βακτήρια και τα βακτήρια δείχνουν ενεργά στον ξενιστή τι χρειάζονται.

4. Τα βακτήρια του εντέρου περνούν από τη μητέρα στο παιδί μέσω του μητρικού γάλακτος

Είναι ευρέως γνωστό ότι το μητρικό γάλα βοηθά το ανοσοποιητικό σύστημα ενός μωρού. Νέα έρευνα δείχνει ότι η προστατευτική δράση των εντερικών βακτηρίων μεταφέρεται από τη μητέρα στο παιδί κατά τη διάρκεια του θηλασμού. Μια εργασία που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Environmental Microbiology» έδειξε ότι τα σημαντικά εντερικά βακτήρια μεταφέρονται από τη μητέρα στο παιδί μέσω του μητρικού γάλακτος και αποικούν στο έντερο του παιδιού βοηθώντας το ανοσοποιητικό του σύστημα να ωριμάσει.

5. Η έλλειψη ποικιλομορφίας βακτηρίων στο έντερο συνδέεται με αλλεργίες

Ελάχιστα βακτήρια στο έντερο μπορούν να διαταράξουν την ισορροπία του ανοσοποιητικού συστήματος και να δημιουργήσουν προβλήματα με αλλεργίες. Ερευνητές στην Κοπεγχάγη εξέτασαν τα ιατρικά αρχεία και δείγματα κοπράνων από 411 βρέφη και βρήκαν ότι όσα δεν είχαν πολλές και διαφορετικές αποικίες εντερικών βακτηρίων είχαν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν αλλεργίες.
Προτού όμως σπεύσετε να πολλαπλασιάσετε τα βακτήριά σας, λάβετε υπόψη ότι δεν είναι πάντα ευεργετικά.

6. Τα εντερικά βακτήρια μπορούν να βλάψουν συκώτι σας

Το συκώτι λαμβάνει το 70% της ροής του αίματός του από το έντερο κι έτσι είναι φυσικό να μοιράζεται με αυτό κάτι περισσότερο από οξυγονωμένο αίμα. Ιταλοί ερευνητές ανακάλυψαν ότι ένα ποσοστό ανάμεσα στο 20 – 75% των ασθενών με χρόνια λιπώδη νόσο του ήπατος – που δεν συνδέεται με τον αλκοολισμό – παρουσίαζε επίσης υπερανάπτυξη εντερικών βακτηρίων. Ορισμένοι πιστεύουν ότι η μεταφορά εντερικών βακτηρίων στο ήπαρ μπορεί να είναι υπεύθυνη για τη χρόνια ηπατική νόσο.

Πηγές:

www.sciencedaily.com

www.healthline.com

ehp.niehs.nih.gov

www.ncbi.nlm.nih.gov

enallaktikidrasi.com