Γλουτένη: Είναι κακή για όλους;

Η δίαιτα χωρίς γλουτένη είναι μια σχετικά πρόσφατη τάση που έχει έρθει από την Αμερική. Στα ράφια των σούπερ μάρκετ εμφανίζονται όλο και περισσότερα προϊόντα ελεύθερα γλουτένης και πολύς κόσμος έχει αρχίσει να τα καταναλώνει θεωρώντας ότι μπορούν να βοηθήσουν στην απώλεια βάρους.

Υπάρχει άραγε πραγματικά λόγος να αποφύγουμε την γλουτένη; Πού μπορεί να έχει βασιστεί αυτή η τάση στη διατροφή;
Η γλουτένη είναι μια πρωτεΐνη που περιέχεται στο ενδοσπέρμιο του σιταριού, της σίκαλης και του κριθαριού. Στη γλουτένη οφείλεται το «φούσκωμα» του ζυμαριού του ψωμιού. Το σιτάρι και η σίκαλη έχουν υψηλή περιεκτικότητα γλουτένης, ενώ η βρώμη και το κριθάρι έχουν χαμηλή. Τα δημητριακά που είναι ελεύθερα γλουτένης είναι το καλαμπόκι, το ρύζι και η κινόα.

Τα άτομα που ακολουθούν διατροφή χωρίς γλουτένη μπορούν επίσης να καταναλώσουν πατάτα, φρούτα, λαχανικά, όσπρια, γαλακτοκομικά, κρέας, ψάρι, έλαια, ξηρούς καρπούς, καλαμποκάλευρο, ρυζάλευρο και ζάχαρη. Τα τρόφιμα που δεν μπορούν να καταναλώσουν είναι το ψωμί από σιτάρι ή σίκαλη, τo κριθάρι, τα ζυμαρικά, το πλιγούρι, το σιμιγδάλι, τα δημητριακά εμπορίου, τα αλλαντικά άγνωστη σύστασης, τις σούπες και τα γλυκά του εμπορίου που περιέχουν γλουτένη και από ποτά την μπύρα, τη βότκα και το τζίν.

Κοιτώντας τα τρόφιμα που δεν έχουν γλουτένη μπορούμε να καταλάβουμε ότι αν δεν προσέξουμε την ποσότητα που θα καταναλώσουμε και πάρουμε περισσότερες θερμίδες από αυτές που χρειαζόμαστε όχι απλά δεν θα χάσουμε βάρος αλλά θα πάρουμε κιόλας. Στο εμπόριο μπορεί να βρει κανείς τρόφιμα χωρίς γλουτένη που να περιέχουν αρκετή ποσότητα ζάχαρης και λίπους. Θα αναρωτιέστε λοιπόν γιατί να υπάρχουν αυτά τα προϊόντα στην αγορά και σε ποιους απευθύνονται.

Μια ασθένεια που ονομάζεται κοιλιοκάκη εμφανίζεται σε ανθρώπους που έχουν δυσανοχή στη γλουτένη. Η κοιλιοκάκη είναι ένα αυτοάνοσο νόσημα στο οποίο οργανισμός αντιλαμβάνεται την γλουτένη ως «εχθρό» και παράγει αντισώματα τα οποία τελικά επιτίθενται στο εσωτερικό του λεπτού εντέρου προκαλώντας φλεγμονή και βλάβες.

Αυτές οι βλάβες στο λεπτό έντερο μπορεί να οδηγήσουν στη δυσαπορρόφηση θρεπτικών συστατικών και να προκαλέσουν σιδηροπενική αναιμία, οστεοπόρωση και γενικά κακή θρέψη και χαμηλό βάρος στα άτομα που πάσχουν. Άλλα συμπτώματα της νόσου είναι η διάρροια, ο πόνος στην κοιλιά, η κόπωση, οι δύσοσμες κενώσεις και οι ημικρανίες.
Συνήθως η κοιλιοκάκη εκδηλώνεται σε βρεφική ηλικία όταν γίνεται η εισαγωγή των δημητριακών στη διατροφή του βρέφους, αλλά και σε ενήλικες που μπορεί να ζουν χρόνια χωρίς συμπτώματα και να νοσήσουν πολύ αργότερα.


Η διάγνωση γίνεται με εξετάσεις αίματος για την εύρεση των συγκεκριμένων αντισωμάτων. Παρόλο που η κοιλιοκάκη είναι μια σοβαρή χρόνια πάθηση, αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά χωρίς φάρμακα και επεμβάσεις. Μοναδική θεραπεία για τα άτομα που πάσχουν αποτελεί η δια βίου διατροφή χωρίς γλουτένη.

Συμπερασματικά, αν δεν έχετε δυσανεξία στη γλουτένη δεν υπάρχει κανένας λόγος να την αφαιρέσετε από την διατροφή σας. Δεν μπορεί η γλουτένη να σας αυξήσει το βάρος, αλλά οι μεγάλες ποσότητες φαγητού και η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας.

Πηγή: Ελληνικό Ινστιτούτο Διατροφής